نمای سبز ساختمان چیست؟
نمای سبز (Green Facade) عبارت است از کاربرد پوشش گیاهی بر روی سطوح خارجی ساختمان. برای طراحی کردن این نما معمولاً از گیاهان بالارونده یا دیوارهای سبز عمودی استفاده می‌کنند تا جلوه‌ای سبز به ظاهر ساختمان ببخشند. اما مزیت آن صرفاً در زیباییش خلاصه نمی‌شود؛ بلکه به بهبود کیفیت هوا، کاهش آلودگی صوتی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی از طریق ایجاد عایق حرارتی هم کمک می‌کند. بنابراین، نمای سبز ساختمان را باید راهکاری مؤثر در راستای پایداری زیست‌محیطی و بهبود کیفیت زندگی شهری بدانیم. با ادامه این مطلب شرکت مهندسی آرین مهدکاوش همراه باشید تا به ابعاد مختلف این نمای خاص بپردازیم!
فهرست مطالب
- مزایا و معایب نمای سبز
- طراحی نمای سبز
- روش های مختلف اجرای نمای سبز
- گیاهان مناسب نمای سبز
- هزینه طراحی و اجرا نمای سبز
مزایا و معایب نمای سبز
وجوه تمایز نمای سبز ساختمان از منظر زیست‌محیطی، ارتقای کیفیت زندگی شهری و زیبایی‌شناسی به شرح زیر هستند.
بهبود کیفیت هوا
گیاهان با جذب دی اکسید کربن، تولید اکسیژن و فیلتر کردن آلاینده‌های معلق در هوا، نقش مهمی در تصفیه هوای شهری دارند. همچنین، نمای سبز باعث کاهش پدیده جزایر حرارتی شهری می‌شود؛ به این معنی که در شهرهای بزرگ، سطوح بتنی و آسفالتی انرژی خورشیدی را جذب می‌کنند و باعث افزایش دمای محیط می‌شوند. در چنین شرایطی، پوشش‌های گیاهی نماهای سبز با کاستن از دمای سطحی، به متعادل شدن دمای شهرها کمک می‌کنند.
کمک به مصرف بهینه انرژی و کنترل کردن آلودگی صوتی
نمای سبز ساختمان در فصول گرم مانع ورود گرما به داخل ساختمان می‌شود و در زمستان، با کاستن از هدررفت گرما، به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک می‌کند. لایه‌های گیاهی آن، امواج صوتی را جذب می‌کنند و از شدت صداهای محیطی می‌کاهند. چنین قابلیتی به‌ویژه برای ساختمان‌های نزدیک به خیابان‌های پرتردد یا فرودگاه‌ها می‌تواند بسیار کاربردی باشد.
زیباتر کردن محیط شهری
نمای سبز جلوه‌ای طبیعی به ساختمان‌ها می‌بخشد و فضای شهری را جذاب‌تر می‌کند. این نماها ایجاد فضاهای سبز شهری و محیطی شاداب به ارتقای سلامت شهروندان کمک می‌کنند. این مهم به‌ویژه برای مناطق متراکم و دارای سرانه ناکافی فضای سبز بسیار حیاتی است.
برخی محدودیت‌های نمای سبز ساختمان
نصب و نگهداری این نما معمولاً سرمایه‌گذاری اولیه نسبتاً زیادی لازم دارد. همچنین، طراحی دقیق، زیرساخت مناسب آبیاری و زهکشی و گیاهان مقاوم در برابر شرایط محیطی از ملزوماتش هستند. از سوی دیگر، برای عملیات نگهداری این سیستم‌ها باید هزینه و نیروی کار لازم را پیش‌بینی کنید؛ از جمله: آبیاری و هرس کردن منظم و تأمین مواد مغذی برای رشد گیاهان. این نکته راهم نباید فراموش کنید که گیاهان ممکن است تبدیل به زیستگاه مناسبی برای حشرات و آفات شوند. به این موارد باید وزن اضافی ناشی از پوشش گیاهی و سیستم‌های آبیاری را هم بیفزایید که می‌توانند فشار زیادی بر سازه ساختمان وارد کنند.
طراحی نمای سبز
نمای سبز ساختمان را باید طوری طراحی کنید که کارایی و دوام بهینه‌اش در درازمدت حفظ شود. برای این منظور، بهتر است نکات زیر را در نظر بگیرید:
انتخاب کردن اصولی گیاهان و سیستم‌های نگهداری
گیاهان این نما را باید متناسب با شرایط اقلیمی، میزان نورگیری و دما و رطوبت منطقه مورد نظرتان انتخاب کنید. برای این منظور، رفتن به سراغ گونه‌های بومی و مقاوم می‌تواند از هزینه‌های نگهداری آن بکاهد. همچنین، در نظر گرفتن سیستم کارآمد آبیاری مانند آبیاری قطره‌ای برای تأمین کردن آب مورد نیاز گیاهان ضروری است. سیستم زهکشی مناسبی را هم باید برای آن طراحی کنید تا رطوبتش به ساختمان آسیب نزند.
طراحی کردن ساختاری محکم، در دسترس و چشم‌نواز
ساختار پشتیبانِ نمای سبز ساختمان باید وزن گیاهان، خاک و تجهیزات آبیاری را به خوبی تحمل کند. انتخاب کردن مواد مقاوم و سبُک برای آن می‌تواند راهکار مناسبی برای ارتقای دوام نما و عدم تحمیل شدن بار مرده بر روی ساختمان باشد. همچنین، نگهداری دائمی نما از جمله هرس، کوددهی و کنترل آفات گیاهان را باید برای حفظ سلامت و زیباییش جدی بگیرید! برای این منظور، بهتر است دسترسی مناسبی را به بخش‌های مختلف نما فراهم کنید. علاوه بر آن‌ها، ترکیب رنگ، بافت و فرم گیاهان باید با معماری ساختمان و محیط اطرافش هماهنگ باشند تا جلوه‌ای گیرا به آن ببخشند.
روش های مختلف اجرای نمای سبز
نمای سبز ساختمان را با توجه به شرایط محیطی، نوع سازه و اهداف طراحی، به روش‌های مختلفی اجرا می‌کنند که مهم‌ترینشان را در اینجا مرور می‌کنیم.
اجرای نمای سبز ساختمان به روش مستقیم یا سنتی (Direct Green Facade)
در این نمای ساده و اقتصادی، گیاهان بالارونده مستقیماً بر روی دیوار یا سازه‌ای عمودی رشد می‌کنند. آن‌ها به کمک ریشه‌های چسبنده یا پیچک‌هایشان به دیوار می‌چسبند و به‌تدریج، سطح ساختمان را می‌پوشانند. این روش ساختار پشتیبان جداگانه‌ای لازم ندارد؛ اما برای محافظت کردن از نمای ساختمان در برابر رطوبت و آسیب‌های احتمالی، سطحش را با پوشش‌های مقاوم در برابر رطوبت می‌پوشانند. این نما همانند عایق طبیعی به بهبود کیفیت هوا و کاهش دمای ساختمان هم کمک می‌کند.
نمای سبز غیرمستقیم (Indirect Green Facade)
این نما را به کمک ساختارهای پشتیبان از جمله شبکه‌های فلزی، کابل‌ها یا داربست‌ها می‌سازند تا گیاهان را بر روی سطح ساختمان نگه دارند. این ساختارها به گیاهان کمک می‌کنند تا بدون تماس مستقیم با دیوار ساختمان رشد کنند؛ در نتیجه، آسیبی به ساختمان نمی‌رسانند.
دیوار زنده (Living Wall)
این نمای سبز ساختمان را با پنل‌های مدولار می‌سازند که محیط کشت و سیستم‌های آبیاری داخلی را در بر می‌گیرند. در این دیوارها رشد انواع گیاهان از جمله گونه‌های غیربالارونده امکان‌پذیر است و در فضاهای داخلی و خارجی قابل اجرا هستند. این نما به سرعت با شرایط مختلف سازگار می‌شود و پوشش گیاهی متراکمی ایجاد می‌کند.
نمای سبز دوپوسته (Double-Skin Green Facade)
این سیستم پیشرفته دو لایه دارد: لایه داخلی که نمای اصلی ساختمان را می‌سازد و لایه خارجیِ گیاهی که روی ساختار پشتیبان قرار می‌گیرد. فضای خالی بین این دو لایه باعث تهویه طبیعی و ارتقای کارایی حرارتی ساختمان می‌شود. در این نما مزایای نماهای سبز و نماهای دوپوسته را با هم ترکیب می‌کنند تا به بهره‌وری انرژی و زیبایی ساختمان بیفزایند.
دیوار سبز مدولار (Modular Green Wall)
در این نمای سبز ساختمان، ماژول‌ها یا پانل‌های از پیش کاشته‌شده را به نمای ساختمان وصل می‌کنند و هر ماژول محیط رشد و گیاهان مختص خودش را دارد. انعطاف‌پذیری طراحی و سهولت نگهداری را باید از مزایای مهم این روش بدانیم. همچنین، مدولار بودنش باعث نصب یا تعویض آسان و سریع بخش‌های آسیب‌دیده می‌شود.
نمای سبز پیوسته (Continuous Green Facade)
این نما را با قرار دادن لایه بستر کشت نظیر حصیر یا نمد بر روی سطح ساختمان اجرا می‌کنند. در این روش، گیاهان را مستقیماً در بستر مذکور می‌کارند و لایه پیوسته گیاهی ایجاد می‌کنند. در این سیستم از گونه‌های گیاهی مختلفی استفاده می‌کنند و با پوشش فراگیرشان نمایی زنده به ساختمان می‌بخشند.
نمای زیست‌واکنشی (Bio-Reactive Facade)
این فناوری نوظهور به استفاده کردن از میکروجلبک‌ها در نمای ساختمان مربوط می‌شود. این سیستم‌های زیست‌واکنشی پانل‌هایی دارند که جلبک‌ها را پرورش می‌دهند و از آن‌ها برای تولید انرژی هم استفاده می‌شود. همچنین، آن‌ها سایه پویا ایجاد می‌کنند؛ زیرا تراکم جلبک‌ها می‌تواند نسبت به شرایط محیطی تغییر کند. این پوشش سبز از این طریق به بهبود بهره‌وری انرژی ساختمان کمک می‌کند.
گیاهان مناسب نمای سبز
گیاهان مناسب نمای سبز ساختمان را بر اساس شرایط آب‌وهوایی، میزان نور خورشید و الزامات نگهداری انتخاب می‌کنند. جزئیات برخی از این گیاهان را در ادامه می‌خوانید.
پاپیتال یا عشقه یا پیچک معمولی (Hedera Helix)
این گیاهِ همیشه‌سبز و دارای قابلیت رشد در شرایط مختلف نوری می‌تواند گزینه مناسبی برای پوشش دیوارها باشد. پیچک معمولی به‌سرعت رشد می‌کند و به‌عنوان عایق حرارتی و صوتی هم می‌توانید رویش حساب کنید!
پیچ امین‌الدوله یا یاس امین‌الدوله (Lonicera Caprifolium)
این گیاه بالارونده با گل‌های معطر و زیبایش، علاوه بر جلوه ظاهری، عطر دلپذیری را در محیط پخش می‌کند. یاس امین‌الدوله در برابر سرما مقاوم است و نیاز به نور متوسط دارد. بنابراین، می‌تواند برای مناطق دارای آب و هوای چهارفصل مناسب باشد.
نمای سبز ساختمان با پیچ گلیسین یا ویستریا (Wisteria Sinensis)
این نما می‌تواند گزینه‌ای جذاب برای ایجاد پوشش گیاهی طبیعی و زیبا در نماهای بیرونی باشد. این گیاه بالارونده با گل‌های زیبا و آویزان، به‌راحتی به ساختارهای عمودی مانند دیوارها، توری‌ها یا سیم‌ها وصل می‌شود و به‌سرعت رشد می‌کند. گلیسین علاوه بر زیبایی ظاهری، مزایای کارکردی نیز دارد؛ مثلاً می‌تواند سایه‌بان خوبی در تابستان ایجاد کند یا در بهبود کیفیت هوا و جذب دی‌اکسیدکربن مؤثر باشد. این گیاه مراقبت‌های خاصی به‌ویژه از نظر آبیاری و هرس لازم دارد؛ چرا که رشد سریع و ریشه‌های محکمش می‌توانند به ساختمان آسیب برسانند.
گل ساعتی (Passiflora Caerulea)
نمای سبز با گل‌های خاص و زیبای این گیاهِ بالارونده، بسیار چشم‌نواز می‌شود. یادتان باشد که گل ساعتی نور کافی لازم دارد و در برابر سرما مقاوم است. بنابراین، برای ماندگاریش در درازمدت، باید اصول نگهداریش را به‌طور دقیق رعایت کنید.
هزینه طراحی و اجرا نمای سبز
عواملی مانند ارتفاع ساختمان، مساحت نمای مورد نظر، نوع گیاهان انتخابی، پیچیدگی طراحی، سیستم‌های آبیاری و زهکشی و دستمزد تیم‌های طراحی و اجرایی بر قیمت کلی نمای سبز ساختمان مؤثر هستند. مثلاً اجرای آن با گیاهان بالارونده به روش مستقیم معمولاً ارزان‌تر از سیستم‌های دوپوسته یا مدولار تمام می‌شود؛ زیرا آن‌ها ساختارهای پشتیبان و سیستم‌های پیشرفته آبیاری و زهکشی لازم دارند. به‌طور کلی، هزینه طراحی و اجرای نمای سبز را به‌صورت مترمربعی محاسبه می‌کنند که بسته به پیچیدگی پروژه و متریال‌های مورد استفاده، می‌تواند متغیر باشد. برای استعلام قیمت و اخذ مشاوره درباره کم و کیف کاربرد این نما برای پروژه مورد نظرتان، با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید!
راه‌های ارتباطی با شرکت آرین مهد کاوش:
- فرم تماس با ما
- شماره های تماس : ۲۶۴۲۴۴۳۶-۰۲۱ و ۲۶۴۲۴۱۶۳-۰۲۱
مطالب مرتبط پیشنهادی
بدون دیدگاه